Lipno: perła na kujawsko-pomorskim szlaku

Tego szukamy w Lipnie

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Lipno, pogoda Lipno, Lipno praca, teraz Lipno, ZST Lipno, Lipno wiadomości z ostatniej chwili.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Lipnie, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

Historia Lipna jest związana z dziejami ziemi dobrzyńskiej, która jest jednym z najstarszych słowiańskich regionów. Na obszarze tego regionu odnaleziono liczne ślady dawnej działalności ludzkiej, takie jak grobowce i pozostałości grodzisk.
Dzieje tego obszaru były burzliwe. Od XI wieku ziemia dobrzyńska, będąc terenem granicznym państwa polskiego, często była narażona na najazdy pruskich plemion. W okresie rozbicia dzielnicowego znalazła się pod panowaniem Konrada Mazowieckiego. W roku 1222 książę ten osiedlił tu zakon rycerski Braci Dobrzyńskich i przekazał im zamek w Dobrzyniu. Mimo że rycerze mieli bronić ziemi dobrzyńskiej, nie zdołali wywiązać się z tego zadania. W roku 1225 ponieśli klęskę w bitwie z Prusami pod Brodnicą. Rok później na ziemiach chełmińskiej i michałowskiej, sprowadzony również przez Konrada Mazowieckiego, pojawił się Zakon Krzyżacki. Rozpoczął on tworzenie własnego państwa, głównie poprzez działania wojenne. Podczas długotrwałych i krwawych walk Lipno, które znalazło się pod panowaniem Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny, doznało znacznych zniszczeń. Dopiero w 1235 r. wraz z całym regionem dobrzyńskim wróciło pod kontrolę księstwa Konrada.

W XIII wieku tereny wokół Dobrzynia były celem najazdów Litwinów, a w kolejnym stuleciu ponownie znalazły się pod władzą Zakonu Krzyżackiego. W Lipnie zachowała się legenda opowiadająca o królu Władysławie Łokietku, który ścigając pozostałości wojsk krzyżackich po ich klęsce pod Płowcami, zatrzymał się w grodzie i rozkazał go otoczyć wałem obronnym. Ostatecznie po długotrwałym okresie niepokojów i wojen ziemia dobrzyńska powróciła do granic Królestwa Polskiego w roku 1343. Wówczas to Kazimierz Wielki przekazał ten region swojemu bratu Władysławowi, a po śmierci brata (około 1353 r.) sam objął nad nim władzę.

W roku 1349 miała miejsce lokacja Lipna. Książę Władysław wydał przywilej 15 kwietnia na zamku w Bobrownikach, który pozwolił Mikołajowi Rudnikowi, pierwszemu wójtowi Lipna, na założenie miasta na prawie chełmińskim. Mieszczanie otrzymali zwolnienie z wszelkich danin i opłat na 12 lat, co przyczyniło się do rozwoju gospodarczego miasta. Lipno już wcześniej było aktywną osadą, a wójt miał zyski z jatek, kramów rzemieślniczych i budynków, zarówno tych już istniejących, jak i tych dopiero powstających. Dogodna lokalizacja przy traktach prowadzących do Kikoła, Rypina i Bobrownik przyczyniła się również do rozwoju miasta.

W kolejnych latach Lipno kontynuowało swój rozwój, stając się centralnym ośrodkiem administracyjnym po podziale ziemi dobrzyńskiej na powiaty: dobrzyński, lipnowski i rypiński, z których stolice stały się ośrodkami sądowymi. Po wojnach z Zakonem Krzyżackim w roku 1422 Lipno otrzymało akt powtórnej lokacji od króla Władysława Jagiełły. Dowodzi tego zobowiązanie, w którym Lipno uznało syna Władysława za prawnego następcę tronu w przypadku śmierci króla. Dokument ten został sporządzony na zamku w Bobrownikach przez przedstawicieli władz Lipna i członków rodziny królewskiej.

Choć oficjalna stolica ziemi dobrzyńskiej była w Dobrzyniu, to Lipno odgrywało kluczową rolę w regionie. Tam zbierał się sejmik szlachty dobrzyńskiej w tamtejszym kościele farnym.

Dzięki swojemu położeniu na ważnych szlakach handlowych, prowadzących z Wielkiego Księstwa Litewskiego przez Lipno i Toruń do Poznania, a także z Mazowsza do Prus, miasto nadal się rozwijało. Kolejne królewskie przywileje wspierały ten rozwój. Mimo zniszczeń wojennych w czasie konfliktów z Krzyżakami i Szwedami Lipno pozostało ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła.

Burzliwy okres nadszedł dla Lipna po rozbiorach. Po drugim rozbiorze miasto i cała ziemia dobrzyńska znalazły się pod panowaniem Prus. Nowe plany urbanistyczne spowodowały wyodrębnienie starej części miasta od nowej, budowanej według pruskiego wzorca. Nowa część stała się centrum handlowym i zyskała ewangelicki kościół. W tym okresie liczba mieszkańców miasta znacznie wzrosła.

Wojska Napoleona wkroczyły na ziemie polskie, co wzbudziło nadzieje na odzyskanie niepodległości. Francuska armia przeszła przez ziemię dobrzyńską w 1807 r. w kierunku Prus Wschodnich. W roku 1812 podczas kampanii Napoleona przeciw Rosji kolejna fala francuskich wojsk przetoczyła się przez ten obszar. Rok później Lipno zostało zajęte przez wojska rosyjskie, które ścigały wycofujących się Francuzów. Miasto znalazło się pod rosyjską okupacją do roku 1815, kiedy to utworzono Królestwo Polskie.

Mieszkańcy ziemi dobrzyńskiej aktywnie uczestniczyli w powstaniu listopadowym. Żołnierze 18 pułku piechoty liniowej, skupiający 924 mieszkańców Lipna i okolic, walczyli w różnych bitwach, w tym pod Szelkowem, Ostrołęką, Rajgrodem i Warszawą. Za swoją służbę zostali odznaczeni orderami Virtuti Militari. W Lipnie i okolicach armia rosyjska dokonała spustoszenia podczas przygotowań do starcia z Polakami. Choć bitwa nie miała miejsca, okolica została zniszczona przez 54 tysiące rosyjskich żołnierzy i ponad 300 dział. Lipnowscy konspiratorzy mieli także plany podczas powstania styczniowego, ale próba ataku na wojska rosyjskie nie powiodła się, a wielu powstańców zostało aresztowanych. Lipno nadal uczestniczyło w walkach z carskimi oddziałami, m.in. w lasach pod Skępem. Po klęsce powstania nastąpiły ciężkie prześladowania mieszkańców ziemi dobrzyńskiej, a kozacki 3 pułk uralski stacjonował w Lipnie.

Powstanie umocniło więzi między Polakami i skłoniło do działań organicznych. W Lipnie powstała szkoła powszechna i progimnazjum, teatr, oraz Towarzystwo Dobroczynności. W 1857 r. otwarto nowy szpital. Miasto działało w organizacjach takich jak Towarzystwo Straży Ogniowej Ochotniczej Miasta Lipna, Towarzystwo Rolnicze Ziemi Dobrzyńskiej oraz Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości.

W drugiej połowie XIX wieku Lipno doświadczało względnego dobrobytu, ale brakowało infrastruktury przemysłowej i utrudnienia w komunikacji ze względu na położenie przy granicy. Połączenie kolejowe z Lubiczem i Płockiem uzyskano dopiero podczas I wojny światowej. Po przejęciu władzy przez Polaków w listopadzie 1918 r. rozpoczęto organizację nowej administracji.

W okresie międzywojennym Lipno nie osiągnęło znaczącego rozwoju gospodarczego, ale było ośrodkiem życia społecznego i kulturalnego. Działały liczne organizacje społeczne, w tym Towarzystwo Rolnicze Ziemi Dobrzyńskiej, Towarzystwo Upiększania Miasta, Straż Ogniowa, Katolickie Towarzystwo Dobroczynności. Rozwój edukacji miał miejsce dzięki staraniom Polskiej Macierzy Szkolnej. Lokalna gazeta "Gazeta Lipnowska" dostarczała informacji obywatelom, a Towarzystwo muzyczno-dramatyczne "Lira" dostarczało rozrywki. Życie towarzyskie skupiało się w Parku Miejskim im. Gabriela Narutowicza, gdzie działała orkiestra, a pawie spacerowały wśród zieleni. Organizowano także turnieje tenisowe o randze ogólnopolskiej. W 1922 r. założono Lipnowski Klub Sportowy, a od roku 1932 klub mógł korzystać z nowego stadionu.

Spokojne życie w Lipnie przerwała II wojna światowa. Bombardowania niemieckie rozpoczęły się 2 września 1939 r., powodując straty wśród ludności cywilnej. W obliczu zagrożenia, urzędy przeniesiono do Włocławka. Lipno dostało się pod niemiecką okupację 8 września, a następnie rozpoczęła się akcja wysiedleńczo-eksterminacyjna. Miejscowi Niemcy wspierali okupanta w tych działaniach. Egzekucje i masowe aresztowania nauczycieli, księży oraz innych Polaków były częstym zjawiskiem. Akcja ta była prowadzona przez Niemców, wspieraną przez członków NSDAP, Gestapo i inne formacje.

Miejscowi Żydzi także byli celem eksterminacji. Synagoga została spalona, a domy zamieszkane przez Żydów pochodzenia polskiego zostały zniszczone. Prześladowania i aresztowania dotknęły także miejscowych księży i nauczycieli.

Akcja wysiedleńcza trwała przez całą okupację, a tysiące ludzi zostało zmuszonych do opuszczenia Lipna i okolic. Jednak mieszkańcy Lipna, w tym członkowie organizacji konspiracyjnych, stawiali opór okupantowi. Lokalne i krajowe organizacje, takie jak "Legion Orła Białego", "Młody Las", Polska Organizacja Zbrojna i Związek Walki Zbrojnej, działaly przeciwko niemieckiej okupacji.

Lipno zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez oddziały radzickie oraz Armii Ludowej 22 stycznia 1945 r., kiedy to wkroczyły na jego teren.

Bądź na bieżąco z faktami razem z Twoim Miastem! Sprawdź pogodę na nadchodzące dni i skorzystaj z atrakcyjności Wisły.